Builenbrand in snijmaïs en het gevaar voor de diergezondheid

Ustilago Maydis

Momenteel wordt veel builenbrand (veldschimmel) waargenomen op maïsvelden als gevolg van de langdurige droogte, soms in combinatie met beregening dit groeiseizoen (2018).

Builenbrand

Builenbrand tast de maïsplant in het veld aan en wordt veroorzaakt door de brandschimmel Ustilago maydis. De schimmelsporen komen in de bladtrechter terecht via o.a. wind, insecten, regen of beregenen en verspreidt zich zo door de plant. Eenmaal binnengedrongen reageert de maïsplant door abnormale weefselvorming, voornamelijk in de kolf, in de vorm van builen (grijsachtige gallen, zie afbeelding). Deze builen barsten open, waardoor er bruinzwarte sporen vrij komen. Deze sporen kunnen in de grond achterblijven en vervolgens jaren hun kiemkracht bewaren.

Builenbrand is niet chemisch te bestrijden en vruchtwisseling heeft weinig effect omdat sporen zich via de lucht verplaatsen. Verder wordt de kwaliteit en de opbrengst van de maïs negatief beïnvloed door deze schimmel. De maïs heeft o.a. een lager drogestofgehalte, een lagere voederwaarde en vaak hoge gehalten aan o.a. de mycotoxinen aflatoxine (Afla), zearalenone (ZEA) en fumonisine (FUM) (Abbas et al., 2015 en Abbas et al., 2017). Daarnaast heeft de verzwakte plant meer kans om aangetast te worden door andere schimmels, in het bijzonder de Fusarium schimmel.

Fusarium is een veld- en opslagschimmel en kan voor en na het inkuilen verschillende mycotoxinen produceren. Dit zijn onder andere Afla, ZEA, FUM en tricothecenen zoals deoxynivalenol (DON) en T-2. Deze mycotoxinen hebben nadelige effecten op de gezondheid en productie van runderen.

T-2, DON: Dalende Voederconversie, Dalende voeropname, Laminitis
ZEA: Oestrus- en andere vruchtbaarheidsproblemen, Cystevorming, Verwerping
T-2, DON en AFLAB: Diarree, Ketose, Pensproblemen, Intestinale bloedingen, Gastro enteritis
AFLA: Besmette melk, Dalende melkproductie, Hogere kans op mastitis

Mycotoxinen en diergezondheid

De symptomen bij runderen zijn afhankelijk van de soort mycotoxine. Zo worden o.a. ketose en diarree veroorzaakt door tricothecenen. Een groeiachterstand, pootproblemen en metritis worden veroorzaakt door DON en T-2 veroorzaakt huidlaesies. Een hoog gehalte DON geeft een daling in voeropname of in uiterste gevallen complete voerweigering. ZEA beïnvloedt het hormonale systeem en heeft een negatieve invloed op de vruchtbaarheid (oestrusproblemen, cysten en abortus) en kan zorgen voor een dalende melkproductie. Daarnaast heeft ZEA invloed op de spermakwaliteit. Aflatoxine kan via besmet veevoeder in de melk terecht komen en heeft ook voor mensen negatieve gezondheidseffecten.

De nadelige gevolgen van mycotoxinen zijn niet direct zichtbaar en komen pas na enige tijd (soms weken tot maanden) tot uiting. Daarom adviseert E.F.S. grondstoffen en voeders regelmatig te analyseren op mycotoxinen.

De nadelige effecten van mycotoxinen kunnen worden tegengegaan door producten in te zetten die mycotoxinen deactiveren. Tox-Aid^® is hiervoor een effectief middel. Het beperkt de schade die mycotoxinen kunnen veroorzaken.

Tox-Aid^®

Tox-Aid^® is door een combinatie van bentonieten, geïnactiveerde gisten en een kruidencombinatie een natuurlijke methode om de schadelijke effecten van mycotoxinen te beperken. Bentoniet staat bekend om de capaciteit dat het bepaalde mycotoxinen kan binden, terwijl de geïnactiveerde gist van E.F.S ook mycotoxinen deactiveert middels enzymen. De structuur van de mycotoxinen wordt door de enzymen omgevormd tot een onschadelijke vorm en uitgescheiden. Het toegevoegde kruidenextract, met o.a. rozemarijn en sylmarin, ondersteunt de lever en vermindert de oxidatieve stress in het dier.

Doseringen

Afhankelijk van de soorten en het gehalte mycotoxinen in een voer/voedermiddel wordt een adviesdosering voor Tox-Aid^® vastgesteld. In de tabel vindt u de standaard doseringen. E.F.S. beschikt over een uitgebreide database met informatie over mycotoxinen.

Contaminatieniveau	Dosering
Hoog	2,5 kg
Laag	1,0-1,5 kg
Preventief	0,5-1,0 kg

Tabel 1. Dosering Tox-Aid® in kg per ton voer

Mocht u meer specifieke informatie willen ontvangen over mycotoxinen of ons product Tox-Aid^®, kunt u altijd contact opnemen met het E.F.S.-team.